انواع دیگ بخار (بویلر)
دیگ بخار (بویلر) یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات در صنعت گرمایش و تولید بخار است. این دستگاه‌ها برای تولید بخار با استفاده از انرژی حرارتی از منابع مختلف مانند سوخت‌های فسیلی و سوخت‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شوند. در این مقاله، به بررسی انواع دیگ بخار و کاربردهای آن‌ها در صنایع مختلف می‌پردازیم.
1. دیگ آب‌خور (Water tube boiler):
این نوع دیگ بخار بویلر دارای لوله‌های داخلی است که آب را در برابر سطح سوخت قرار می‌دهد. برای تولید بخار، آب از طریق این لوله‌ها عبور می‌کند و به دستگاه‌های تبدیل حرارتی برخورد می‌کند. دیگ آب‌خور به دلیل ساختار خاص خود، توانایی تولید بخار در فشارهای بالا را دارد و در صنایعی مانند نیروگاه‌ها و کارخانجات بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. دیگ آب‌نما (Fire tube boiler):
این نوع دیگ بخار دارای لوله‌های خارجی است که سوخت را در برابر آب قرار می‌دهد. سوخت در داخل لوله‌های خارجی سوخت می‌شود و حرارت تولید شده از طریق این لوله‌ها به آب منتقل می‌شود. دیگ آب‌نما به دلیل ساختار ساده و قابلیت استفاده در فشارهای پایین‌تر، در صنایع کوچکتر مانند کارگاه‌ها و ساختمان‌های مسکونی استفاده می‌شود.
3. دیگ بخار آبی (Electric boiler):
این نوع دیگ بخار برای تولید بخار از طریق جریان برق استفاده می‌کند. در دیگ بخار آبی، آب با استفاده از جریان برق به دماهای بالا گرم می‌شود و به بخار تبدیل می‌شود. این نوع دیگ بخار به دلیل عدم استفاده از سوخت و قابلیت استفاده در فضاهای کوچکتر، در صنایعی مانند رستوران‌ها، هتل‌ها و کارگاه‌های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. دیگ بخار گازی (Gas boiler):
دیگ بخار گازی برای تولید بخار از طریق سوخت گازی مانند گاز طبیعی استفاده می‌شود. در این دیگ، سوخت گازی در داخل دستگاه سوخت‌دهنده احتراق می‌شود و حرارت تولید شده به آب منتقل می‌شود. دیگ بخار گازی به دلیل سازگاری با سیستم‌های گازی موجود و کارآیی بالا، در صنایع مختلف از جمله صنعت گرمایش، صنعت غذایی و صنعت نساجی استفاده می‌شود.
5. دیگ بخار زغال سنگ (Coal boiler):
این نوع دیگ بخار از سوخت زغال سنگ برای تولید بخار استفاده می‌کند. سوخت زغال سنگ در داخل دستگاه سوخت‌دهنده احتراق می‌شود و حرارت تولید شده به آب منتقل می‌شود. دیگ بخار زغال سنگ به دلیل قیمت مناسب و دسترسی آسان به سوخت دارد.